Hoe vertel je een kind dat je gaat scheiden?

Hieronder vind je adviezen die jullie kunnen ondersteunen als je aan je kinderen vertelt dat je gaat scheiden. Het gaat om:

1. Het moment: wanneer vertel je het?
2. Wie is tijdens het gesprek aanwezig?
3. Wat is de setting van het gesprek?
4. De boodschap
5. De mate van interesse
6. Houding en woordkeuze
7. Spreek vanuit jezelf

Het moment: Zoals alle tips hier is ook dit advies afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Jonge kinderen hebben een ander besef van tijd dan kinderen in de puberleeftijd. Ga het gesprek aan met de kinderen als de eerste en heftigste emoties van jullie zelf minder zijn. Ook is het voor de kinderen fijn als jullie al iets meer kunnen vertellen over de toekomst. Dit geeft een stukje zekerheid waar ze vaak naar op zoek zijn. Zorg ervoor dat leerkrachten e.d. zijn ingelicht, voordat jullie de kinderen zelf inlichten. Zij kunnen dan ook steun geven en eventuele emoties/gedrag van jullie kinderen beter begrijpen.

Wie aanwezig: In de meeste gevallen is het verstandig om dit gesprek met het gehele gezin te hebben. De meeste kinderen herinneren zich dit gesprek op latere leeftijd en het is fijn als dit gedeeld kan worden met bijvoorbeeld broertjes of zusjes. Pas je boodschap aan, aan het begripsniveau van het jongste kind. Op een later tijdstip kun je ieder kind nog even apart nemen.

De setting: Het is belangrijk dat alle betrokkenen bij het gesprek niet afgeleid zijn of kunnen worden. Wanneer er bij wijze van spreken ieder ogenblik een buurman – of speelkameraadje van je kinderen – kan binnenlopen is dit geen geschikt moment. Ook wanneer jullie kind druk aan het spelen is, is het beter om een ander moment te kiezen. Het gesprek kan thuis aan tafel gevoerd worden maar je kunt er ook voor kiezen om het gesprek bijvoorbeeld tijdens een wandeling te voeren. Plan het gesprek niet net voor het slapen gaan of voor een drukke schooldag.

De boodschap: zorg ervoor dat de melding die je gaat doen kort en krachtig is. Spreek met respect over de (binnenkort) ex-partner. Maak geen ruzie met elkaar. Oefen het gesprek met je toekomstige ex-partner, zodat je weet wie wat gaat zeggen. Houd je eigen gevoelens en emoties onder controle. Natuurlijk mogen er wel emoties zijn, maar zorg er wel voor dat je niet in tranen uitbarst. Kijk vooral goed naar de reacties en de emoties van jullie kind(eren) en laat hen merken dat het tonen van emoties heel normaal is. Vertel ook dat een scheiding gaat zorgen voor veranderingen en dat jullie hierin samen een weg gaan vinden. Je kunt de kinderen vertellen dat ook jijzelf nog je weg moet gaan zoeken in de nieuwe situatie. Geef aan dat dit gaat lukken. Doe geen beloftes waarvan je niet weet of je die na kunt komen. Het is dan beter om te zeggen dat je het nog niet weet.

Toon interesse: luister actief naar de reacties en de eventuele vragen van je kind. Geef het kind echt even de ruimte voor het tonen van zijn of haar emoties en gedachten. Erken deze ook en bagatelliseer deze gevoelens niet. Laat merken dat je écht luistert en toon oprechte interesse in de reacties van jullie kind. Geef niet direct adviezen; het gaat er nu om dat het kind zich kan uiten. Onderbreek het kind dan ook niet. Overigens zegt lichaamstaal (ook) veel over de gevoelens van het kind. Als je voelt dat het kind het gesprek wil stopzetten, respecteer dit dan. Je kunt dan aangeven dat je denkt dat het beter is om het gesprek nu niet voort te zetten, zodat de boodschap kan bezinken.

Houding en woordkeuze: reageer op de emoties van het kind met positieve woorden. ‘Ik begrijp dat jij verdrietig bent’. Stel zelf ook enkele vragen aan het kind: het is namelijk belangrijk om te checken dat jouw kind de scheidingsmelding goed heeft begrepen. Toon daarnaast oprecht begrip voor de reacties van het kind. (Eventueel) verdriet of onbegrip mag er ook zijn.
Het is vervelend om te zien als jullie kind verdriet heeft, boos wordt of dicht klapt. Deze emotie hoort echter bij deze moeilijk boodschap. Laat de emotie er zijn. Probeer niet de emotie te vermijden door bijvoorbeeld cadeautjes te geven.

Spreek vanuit jezelf: als je jouw mening deelt is het belangrijk om vanuit jezelf te spreken. Dus: ‘ik denk dat het beter is dat wij uit elkaar gaan’. Geef elkaar niet de schuld van de scheiding! Bij wat oudere kinderen kan je om toestemming vragen. “Vind jij het prettig als ik mijn ideeën hierover met je deel?’. Op deze manier ervaren oudere kinderen dat er sprake is van gelijkwaardigheid en horen zij ook dat dat het om jóuw mening gaat.