De consequenties vanuit elkaar gaan op een rijtje: wat geldt er bij samenwoners, geregistreerd partnerschap en huwelijk?
Wanneer jullie gaan scheiden is het belangrijk om te weten wat de gevolgen zijn voor diverse onderwerpen. Denk hierbij aan o.a. alimentatie en jullie bezittingen en schulden. Ook is het natuurlijk van groot belang om goede afspraken over de verzorging van eventuele kinderen te maken. De consequenties van een scheiding verschillen per type samenlevingsvorm; voor een aantal zaken is er juist geen onderscheid. De samenlevingsvorm die jullie hebben gekozen heeft in ieder geval impact op de afspraken die er zijn over jullie woning en jullie eigendommen. Ook gelden er voor de diverse samenlevingsvormen wettelijke verplichtingen en regels. Indien jullie kinderen hebben zullen er afspraken gemaakt moeten worden over de omgang en over de verzorging van de kinderen. Ook hierop is wetgeving van toepassing. Hieronder vinden jullie per type samenlevingsvorm een samenvatting van de belangrijkste wet- en regelgeving.
Samenwonen zonder kinderen, zonder samenlevingscontract
Er is bij deze samenlevingsvorm geen sprake van ‘wettelijke gemeenschap van goederen’. Dit betekent simpelweg dat je de eigendommen en schulden behoudt die van jou zijn. Met andere woorden: de spullen en goederen die al van jou waren voor de relatie, blijven in jouw bezit. Gemeenschappelijke bezittingen en schulden die er wellicht ook zijn, zullen jullie wel moeten verdelen. Je kunt hierbij denken aan gemeenschappelijke bezittingen zoals een woning en/of een auto. Denk hierbij ook aan het opzeggen van de bijbehorende verzekeringen of van het opzeggen van bijvoorbeeld een ‘en/of’ bankrekening.
Verder zullen over een woning in eigendom of over de eventuele voortzetting van een huurwoning goede afspraken gemaakt moeten worden. In de praktijk blijkt dat er nogal eens misverstanden ontstaan over de verdeling. Het is verstandig deze afspraken goed op papier -te laten- zetten.
Samenwonen met kinderen, zonder samenlevingscontract
De informatie zoals beschreven onder ‘samenwonen zonder samenlevingscontract’ is op jullie van toepassing. Daarnaast geldt voor jullie natuurlijk dat jullie verbonden zijn – en blijven – door jullie kinderen. Jullie zullen dus afspraken moeten maken over de verzorging van jullie kinderen en over de kinderalimentatie. Anders dan bij een huwelijk of bij een geregistreerd partnerschap is er geen automatisch ouderlijk gezag. De vader van het kind/van de kinderen zal het kind/de kinderen eerst moeten erkennen om dit ouderlijk gezag wel te verkrijgen. Dit geldt uiteraard uitsluitend indien dit nog niet eerder is gebeurd. Verder zijn jullie wettelijk verplicht om een ouderschapsplan te maken. In het ouderschapsplan staat beschreven hoe jullie de zorg en de opvoeding gaan regelen na de scheiding. Ook wordt de manier waarop jullie communiceren over belangrijke onderwerpen met betrekking tot de kinderen vastgelegd. De financiële afspraken voor de verzorging van de kinderen worden eveneens beschreven in het ouderschapsplan. Jullie kunnen het ouderschapsplan laten bekrachtigen door de rechtbank, maar dit is niet verplicht. Een mediator of advocaat kan dit voor jullie regelen.
Samenwonen met of zonder kinderen, met een samenlevingscontract
Als jullie kinderen hebben is de informatie die beschreven staat onder ‘samenwonen met kinderen’ op jullie van toepassing. Daarnaast hebben jullie gekozen voor het vastleggen van afspraken in een samenlevingscontract. Hierin staan de door jullie gemaakte afspraken over de verdeling van goederen en van eventuele schulden op het moment dat jullie uit elkaar gaan. Op basis van deze afspraken wordt de verdeling gemaakt. Verder is het belangrijk om jullie pensioenfonds in te lichten over het feit dat jullie uit elkaar gaan. Dit is namelijk belangrijke informatie voor het nabestaandenpensioen. Ook zullen jullie goede afspraken moeten maken over hoe jullie willen omgaan met jullie koopwoning of huurwoning. Denk hierbij ook aan het opzeggen van de bijbehorende verzekeringen en aan het opzeggen van bijvoorbeeld een ‘en/of’ bankrekening die jullie samen hebben.
Geregistreerd partnerschap met of zonder kinderen
Het geregistreerd partnerschap lijkt wettelijk gezien veel op een huwelijk. Jullie zijn, net als bij een huwelijk, onderhoudsplichtig ten opzichte van elkaar en ten opzichte van jullie eventuele kinderen. Dit is de zogenaamde partner- en/of kinderalimentatie. Een geregistreerd partnerschap kan echter, als jullie geen minderjarige kinderen hebben, buiten de rechter om beëindigd worden door middel van een notariële akte. De naam zegt het al: een notaris kan deze voor jullie opmaken. Indien jullie wél minderjarige kinderen hebben, dus kinderen jonger dan 18 jaar, kan het geregistreerd partnerschap niet buiten de rechter om beëindigd worden. In dit geval is de tussenkomst van een mediator of advocaat nodig. Kinderen ouder dan 12 jaar moeten betrokken worden bij de afspraken die er over hen gemaakt worden. De zakelijke afspraken met betrekking tot de ontbinding van jullie geregistreerd partnerschap worden op papier gezet in een convenant door de mediator of advocaat. Hij of zij zorgt er dan ook voor dat het verzoekschrift tot ontbinding wordt ingediend bij de rechtbank en dat er een beschikking komt waarin jullie afspraken worden bekrachtigd. Daarna wordt de ontbinding ingeschreven bij de burgerlijke stand in de gemeente waar jullie het geregistreerd partnerschap zijn aangegaan.
Verder geldt dat er sinds 1 januari 2018 een belangrijke wijziging heeft plaatsgevonden in het huwelijksvermogensrecht. Dit betekent dat afhankelijk van de datum waarop jullie het geregistreerd partnerschap hebben vastgelegd, er andere regels gelden voor jullie bezittingen en schulden.
Indien jullie geregistreerd partnerschap voor 1 januari 2018 is vastgelegd geldt dat er ‘algehele gemeenschap van goederen’ van toepassing is, indien jullie geen huwelijkse voorwaarden hebben afgesproken.
Indien jullie geregistreerd partnerschap na 1 januari 2018 is vastgelegd geldt dat er ‘beperkte gemeenschap van goederen’ van toepassing is, indien jullie geen huwelijkse voorwaarden hebben afgesproken. Deze beperkte gemeenschap van goederen betekent dat de bezittingen en schulden die jullie voor het vastleggen van het geregistreerd partnerschap al privé hadden, privé blijven. Uitsluitend de bezittingen die jullie tijdens het geregistreerd partnerschap hebben verworven worden gemeenschappelijk. Hetzelfde geldt overigens voor eventuele schulden. Deze gemeenschappelijke bezittingen – en eventuele schulden – zullen bij het beëindigen van het geregistreerd partnerschap gedeeld moeten worden.
Huwelijk met of zonder kinderen
Voor jullie echtscheiding is een gang naar de rechter nodig. Hiervoor hebben jullie de tussenkomst van een mediator of advocaat nodig. De financiële afspraken over de onderhoudsplicht (partner- en/of kinderalimentatie) worden vastgelegd in een echtscheidingsconvenant. Dit geldt ook voor de verdeling van jullie bezittingen en van eventuele schulden. Tevens worden afspraken over de eigen woning of huurwoning in dit convenant beschreven. Als jullie kinderen hebben is het maken van een ouderschapsplan verplicht. Meer informatie over het ouderschapsplan vind je onder ‘samenwonen met kinderen’. Daarnaast moeten kinderen ouder dan 12 jaar betrokken worden bij de afspraken die er over hen gemaakt worden. Net als bij een geregistreerd partnerschap geldt dat er verschil is wanneer jullie gehuwd zijn voor of na 1 januari 2018. De wettelijke regeling omtrent de gemeenschap van goederen is sinds 1 januari 2018 namelijk gewijzigd in een beperkte gemeenschap van goederen, indien jullie verder niets vast hebben laten leggen bij de notaris. Meer informatie hierover vind je onder ‘geregistreerd partnerschap met of zonder kinderen’.
Een mediator of advocaat zorgt voor het indienen van het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank. Nadat de rechter uitspraak heeft gedaan, wordt de echtscheiding ingeschreven in de burgerlijke stand van de gemeente waar jullie getrouwd zijn.
Kindenscheiden.nl
Welke samenlevingsvorm jullie ook hebben, Kindenscheiden.nl regelt jullie scheiding van A tot Z. Wij zijn geregistreerd in het Register van Mediators (MfN) en bij de Raad voor Rechtsbijstand. Hierdoor weten jullie zeker dat jullie in goede handen zijn.
Stel je vraag met WhatsApp